Benutzer:Steno55/Anna Braude-Hellerowa
Vorlage:Biogram infobox [[Plik:Tablica pamiatkowa Anna Braude-Hellerowa.JPG|thumb|Tablica upamiętniająca Annę Braude-Hellerową na budynku głównym dawnego Szpitala Dziecięcego im. Bersohnów i Baumanów w Warszawie]] Anna Braude-Hellerowa (ur. 6 stycznia 1888 w Warszawie, zm. w kwietniu 1943 tamże) – polska lekarka-pediatra, doktor nauk medycznych, działaczka społeczno-polityczna i radna Warszawy pochodzenia żydowskiego. W latach 1930–1942 lekarka naczelna Szpitala Dziecięcego im. Bersohnów i Baumanów w Warszawie. Dama Orderu Virtuti MilitariVorlage:Odn
Życiorys
[Bearbeiten | Quelltext bearbeiten]thumb|left|Pierwsza strona rozdziału autorstwa Anny Braude-Hellerowej dotyczącego wpływu głodu na dzieci w książce Choroba głodowa. Badania kliniczne nad głodem wykonane w getcie warszawskim z roku 1942, wydanej już po jej śmierci (w 1946 roku) Anna Braude-Hellerowa była córką Lejby (kupiec) i Tauby z domu LitwinVorlage:Odn. Uczennica szkoły im. F. Thalgrünowej, a następnie w Kijowie zdała maturę jako eksternistka. W Zurychu studiowała początkowo nauki społeczne, a później medyczne, a dyplom uzyskała w Berlinie. Była członkinią Bundu. W 1913 roku pracowała w Szpitalu Żydowskim na Czystem w Warszawie. Współorganizatorka Towarzystwa Przyjaciół Dzieci w 1916 roku, a pracowała tam w ambulatorium i jako lekarz naczelny w zorganizowanym przez nią Domu Wychowawczym i później w Stacji Opieki nad Matką i DzieckiemVorlage:Odn.
Od czasu zakończenia studiów była związana ze Szpitalem Dziecięcym im. Bersohnów i Baumanów. To dzięki jej zaangażowaniu i interwencjom szpital wznowił działalność po tym, jak został zamknięty w 1923. Przyczyniła się również do jego znacznej rozbudowy w 1930. Od tego czasu była dyrektorem placówki i ordynatorem oddziału niemowląt. Zorganizowała w 1919 roku przy TPD i kierowała do 1923 roku pierwszą w Polsce szkołą pielęgniarek dziecięcychVorlage:Odn.
W listopadzie 1940 szpital znalazł się w granicach getta warszawskiego. Anna Braude-Hellerowa kierowała nim aż do jego likwidacji podczas wielkiej akcji deportacyjnej w sierpniu 1942[1]. Była także przewodniczącą Komisji Zdrowia Rady Żydowskiej[2]. Była współautorką badań nad chorobą głodową prowadzonych w getcie w 1942. Ich wyniki, pomimo śmierci prawie wszystkich uczestniczących w nich lekarzy, w większości zachowały się – w opublikowanej w 1946 pod redakcją Emila Apfelbauma książce Choroba głodowa. Badania kliniczne nad głodem wykonane w getcie warszawskim z roku 1942 Anna Braude-Hellerowa jest autorką rozdziału dotyczącego wpływu głodu na dzieci[3].
Od września 1942 roku była wicedyrektorką połączonego szpitala przy ul. Gęsiej 6/8Vorlage:Odn. Zginęła razem z chorymi dziećmi i częścią personelu podczas powstania w getcie warszawskim w bunkrze w podziemiach szpitala.
Henryk Makower opisał ją jako osobę bardzo energiczną, prawą, doskonałego lekarza i organizatora[2].
Jej symboliczny grób znajduje się na cmentarzu żydowskim przy ulicy Okopowej w Warszawie[4].
Życie prywatne
[Bearbeiten | Quelltext bearbeiten]Jej mężem był inżynier Eliezer Heller (1885–1934)[5], z którym miała syna Olka (1921–1926), zmarłego przedwcześnie w wieku 5 lat. Małżonkowie Hellerowie byli fundatorami Stacji Opieki nad Matką i Dzieckiem przy ul. Bonifraterskiej 31Vorlage:Odn.
Upamiętnienie
[Bearbeiten | Quelltext bearbeiten]20 kwietnia 2001 na ścianie budynku głównego Wojewódzkiego Szpitala Zakaźnego im. Dzieci Warszawy, gdzie dawniej mieścił się Szpital Dziecięcy im. Bersohnów i Baumanów, odsłonięto tablicę upamiętniającą Annę Braude-Hellerową.
Przypisy
[Bearbeiten | Quelltext bearbeiten]Bibliografia
[Bearbeiten | Quelltext bearbeiten]Linki zewnętrzne
[Bearbeiten | Quelltext bearbeiten]- Publikacje Anny Braude-Hellerowej w bibliotece Polona
Vorlage:Kontrola autorytatywna {{SORTUJ:Braude-Hellerowa, Anna}} [[Kategoria:Absolwenci uczelni w Berlinie]] [[Kategoria:Lekarze Szpitala Starozakonnych w Warszawie]] [[Kategoria:Ludzie urodzeni w Warszawie]] [[Kategoria:Mieszkańcy getta warszawskiego]] [[Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (władze RP na uchodźstwie)]] [[Kategoria:Ofiary zbrodni niemieckich w czasie powstania w getcie warszawskim 1943]] [[Kategoria:Żydowscy lekarze]] [[Kategoria:Polscy pediatrzy]] [[Kategoria:Radni Warszawy (II Rzeczpospolita)]] [[Kategoria:Urodzeni w 1888]] [[Kategoria:Zmarli w 1943]]
- ↑ Barbara Engelking, Jacek Leociak, Getto warszawskie. Przewodnik po nieistniejącym mieście, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 2001, s. 265
- ↑ a b Vorlage:Cytuj książkę
- ↑ Vorlage:Cytuj książkę
- ↑ Grób Olo Hellera i symboliczny grób Anny Braude-Hellerowej w bazie danych Cmentarza Żydowskiego przy ul. Okopowej w Warszawie
- ↑ Grób Eliezera Hellera w bazie danych Cmentarza Żydowskiego przy ul. Okopowej w Warszawie